ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα 26-09-2000
ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Αριθ. Πρωτ.: 1122
ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ
Ταχ. Δ/νση :Ομήρου 8, 6ος όροφος
Ταχ. Κώδ. :105 64
ΑΠΟΦΑΣΗ
ΘΕΜΑ : Οδηγία για τα κλειστά κυκλώματα τηλεόρασης
Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, συγκροτήθηκε από τον Πρόεδρο κ. Κ. Δαφέρμο και τα μέλη κ.κ. Σ. Λύτρα, Ε. Κιουντούζη, Ν. Αλιβιζάτο, Π. Πάγκαλο, Α. Παπαχρίστου και Β. Παπαπετρόπουλο.
Συνήλθε σε συνεδρίαση στο κατάστημα της στις 7-9-2000, με την παρουσία της Γραμματέως κ. Κ. Καρβέλη.
Η Αρχή συζήτησε το θέμα των κλειστών κυκλωμάτων τηλεόρασης και στην συνέχεια σύμφωνα με το αρθρ. 19 παρ. 1 εδ. α του Ν.2472/97 εξέδωσε την παρακάτω οδηγία :
Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων
Προσωπικού Χαρακτήρα
Έχοντας υπ’ όψη :
- Ότι, σύμφωνα με το άρθρο 2 περ. α΄ν.2472/1997 και την κοινοτική Οδηγία 94/46, τα δεδομένα ήχου και εικόνας, εφόσον αναφέρονται σε πρόσωπα, συνιστούν δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα.
- Ότι η αποθήκευση και διαβίβαση εικόνας προσώπου, η οποία συλλέγεται με λήψη από σταθερή βιντεοκάμερα, που λειτουργεί μόνιμα, συνεχώς ή κατά τακτά χρονικά διαστήματα, σε κλειστό ή ανοικτό χώρο συγκέντρωσης ή διέλευσης κοινού, όπως για παράδειγμα οδοί, πλατείες, σταθμοί, λιμάνια, τράπεζες, καταστήματα, γήπεδα, θέατρα, κινηματογράφοι, ή σε μέσα μεταφοράς δημόσιας χρήσης, συνιστά επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, κατά υην έννοια του άρθρου 2 περ. δ’ ν.2472/1997.
- Ότι η λήψη τέτοιας εικόνας από κάμερα κλειστού κυκλώματος, χωρίς αποθήκευση ή άλλη περαιτέρω επεξεργασία, δεν απαλλάσσει τον υπεύθυνο επεξεργασίας από την υποχρέωση του να την γνωστοποιεί στην Αρχή και να ενημερώνει το κοινό, σύμφωνα με τα άρθρα 6 και 11 ν.2472/1997.
- Ότι, σύμφωνα με το άρθρο 19 και 1 περ. α’ ν.2472/1997, η Αρχή Προστασίας Δεδομένων εκδίδει οδηγίες προς το σκοπό ενιαίας εφαρμογής των ρυθμίσεων που αφορούν την προστασία του ατόμου από την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.
Αποφασίζει την έκδοση της παρακάτω οδηγίας :
ΟΔΗΓΙΑ
« Για την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων μέσω κλειστών κυκλωμάτων »
Άρθρο 1
Προϋποθέσεις επεξεργασίας
- Η λήψη και επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα με κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης που λειτουργεί μονίμως, συνεχώς ή κατά τακτά χρονικά διαστήματα δεν επιτρέπεται, διότι προσβάλλει την προσωπικότητα και την ιδιωτική ζωή του ατόμου.
- Κατ΄ εξαίρεση, τέτοιου είδους λήψη ( μόνιμη, συνεχής ή κατά τακτά χρονικά διαστήματα ) και επεξεργασία είναι νόμιμη, χωρίς τη συγκατάθεση του υποκειμένου, υπό τις προϋποθέσεις του ν.2472/1997, εφ΄ όσον ο σκοπός της επεξεργασίας είναι η προστασία προσώπων ή αγαθών ή η ρύθμιση της κυκλοφορίας.
Α. Κριτήριο για τη νομιμότητα της επεξεργασίας είναι : α) η αρχή της αναγκαιότητας, σύμφωνα με την οποία η επεξεργασία επιτρέπεται εφόσον ο σκοπός της δεν μπορεί να επιτευχθεί με εξ ίσου αποτελεσματικά αλλά λιγότερο επαχθή για το άτομο μέσα, ( όπως π.χ. ανιχνευτές στην είσοδο και την έξοδο κλειστών χώρων ), και β) η αρχή της αναλογικότητας, σύμφωνα με την οποία το έννομο συμφέρον του υπεύθυνου επεξεργασίας πρέπει να υπερέχει καταφανώς, σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση, των δικαιωμάτων και συμφερόντων των προσώπων στα οποία αναφέρονται τα δεδομένα και δεν βλάπτονται οι προσωπικές τους ελευθερίες.
Β. Τα δεδομένα που συλλέγονται με κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης πρέπει να είναι συναφή και πρόσφορα και πάντως όχι περισσότερα από όσα κάθε φορά απαιτείται, για να επιτευχθεί ο σκοπός της επεξεργασίας. Θα πρέπει, ως εκ τούτου, τα σημεία στα οποία εγκαθίστανται οι σταθερές βιντεοκάμερες και ο τρόπος λήψης να καθορίζονται, έτσι ώστε να μην συλλέγονται περισσότερα δεδομένα από όσα είναι απολύτως απαραίτητα για τον σκοπό που επιδιώκεται. Έτσι, για παράδειγμα, αν το κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης ενός καταστήματος ή μίας τράπεζας αποβλέπει στην πρόληψη της κλοπής αγαθών ή την αποτροπή ληστείας, τα δεδομένα που συλλέγονται δεν θα πρέπει να είναι τέτοια, ώστε να μπορούν να χρησιμεύουν για τον έλεγχο της συμπεριφοράς ή της απόδοσης των εργαζομένων.
Γ. Σ ε ανοιχτούς χώρους, οι βιντεοκάμερες θα πρέπει να είναι τοποθετημένες σε τέτοια σημεία, ώστε να μην είναι δυνατή η λήψη εικόνων της εισόδου ή του εσωτερικού κατοικιών.
Δ. Τα δεδομένα που συλλέγονται πρέπει να είναι ακριβή. Ωστόσο, η αναγνώριση προσώπων ή οχημάτων θα πρέπει να είναι δυνατή μόνο, αν είναι απαραίτητη για την επίτευξη του σκοπού που κάθε φορά επιδιώκεται. Έτσι, για παράδειγμα, αν σκοπός της λήψης εικόνων είναι ο έλεγχος της ροής της κυκλοφορίας και όχι η διαπίστωση τροχαίων παραβάσεων, οι κάμερες θα πρέπει να είναι τοποθετημένες σε τέτοια σημεία και η λήψη να μην είναι δυνατή η εξατομίκευση προσώπων ή οχημάτων.
Ε. αα) Εφ΄ όσον αποθηκεύονται με οποιονδήποτε τρόπο, δεδομένα που συλλέγονται δεν θα πρέπει να διατηρούνται για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο από αυτό που κάθε φορά απαιτείται για τον επιδιωκόμενο σκοπό και πάντως όχι πέραν των 15 ημερών.
ββ) Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα δύνανται να διατηρούν τα δεδομένα για χρονικό διάστημα όχι μεγαλύτερο των 45 ημερών. Αν κατά το χρονικό διάστημα αυτό καταγραφούν περιστατικά οργανωμένης οικονομικής απάτης ή αμφισβήτησης οικονομικής συναλλαγής, τα σχετικά τμήματα των δεδομένων του κλειστού κυκλώματος δύναται να διατηρηθούν για επιπλέον 30 ημέρες, εφόσον το αρχικό χρονικό διάστημα δεν επαρκεί για τη διερεύνηση των περιστατικών αυτών.
γγ) Σε εξαιρετικές περιπτώσεις επιτρέπεται διατήρηση των δεδομένων πέραν των ανωτέρω οριζομένων χρονικών διαστημάτων μόνο με ειδική άδεια της Αρχής.
Αιτήματα για παράταση του αρχικού διαστήματος τήρησης των δεδομένων των 45 ημέρων που είναι εκκρεμή στην Αρχή έως την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης, υπόκεινται στη ρύθμιση της παρούσης. Τα αιτούντα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα μπορούν να τηρήσουν τα δεδομένα των συγκεκριμένων περιστατικών για χρονικό διάστημα έως 30 ημέρες από την κοινοποίηση της απόφασης.
(Το εδάφιο Ε, της παρ. 2 του άρθρου 1 της παρούσας οδηγίας αντικαταστάθηκε ως άνω σύμφωνα με την απόφαση 46/2009 της Αρχής)
ΣΤ. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίδεται στα μέτρα ασφαλείας των δεδομένων για όσο διάστημα διατηρούνται καθώς και στην προστασία τους από αθέμιτη επεξεργασία. Έτσι, ο υπεύθυνος επεξεργασίας, πρέπει μεταξύ άλλων να μεριμνά για την ασφάλεια και την πρόσβαση στον κεντρικό χώρο ελέγχου και τον χώρο αποθήκευσης μαγνητοσκοπημένου υλικού, για την επιλογή κατάλληλου προσωπικού, για την συνεχή μετεκπαίδευσή του σε θέματα προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και τον σεβασμό εν γένει των κανόνων που θέτει ο ν.2472/1997.
Ζ. Εάν ο σκοπός της επεξεργασίας είναι η πρόληψη ή η καταστολή του εγκλήματος, η διαβίβαση των δεδομένων πρέπει να γίνεται αποκλειστικά στις αρμόδιες δικαστικές ή αστυνομικές αρχές. Η διαβίβαση δεδομένων στα μέσα ενημέρωσης επιτρέπεται μόνο κατ΄ εξαίρεση και με προηγούμενη ειδική άδεια της Αρχής, εφ΄ όσον εκτιμάται βασίμως ότι η συνδρομή του κοινού είναι αναγκαία για την αναγνώριση των εμπλεκομένων σε εγκληματική πράξη, χωρίς να παραβλέπεται η τυχόν άρνηση του θύματος.
Άρθρο 2
Ειδικότερες υποχρεώσεις του υπεύθυνου επεξεργασίας
Α. Ο υπεύθυνος επεξεργασίας οφείλει να γνωστοποιήσει στην Αρχή την εγκατάσταση του κυκλώματος και την έναρξη της επεξεργασίας, σύμφωνα με το άρθρο 6 ν.2472/1997. Οφείλει, ειδικότερα, να εκθέτει με σαφήνεια τον σκοπό της επεξεργασίας, το είδος των δεδομένων που προτίθεται να συλλέξει και τους τυχόν αποδέκτες των δεδομένων αυτών.
Β. Προτού το άτομο ή το όχημα εισέλθει στην εμβέλεια της βιντεοκάμερας, ο υπεύθυνος επεξεργασίας θα πρέπει να το ενημερώνει με τρόπο κατανοητό ότι προχωρώντας θα βρεθεί σε χώρο που βιντεοσκοπείται. Προς τούτο, θα πρέπει κατ΄ αρχήν να αναρτώνται σε επαρκή αριθμό και εμφανές μέρος ευδιάκριτες πινακίδες, όπου θα πρέπει να αναγράφεται για λογαριασμό ποιου γίνεται η βιντεοσκόπηση, για ποιο σκοπό, καθώς και το πρόσωπο με το οποίο οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να επικοινωνήσουν για να ασκήσουν τα δικαιώματα που ο ν.2472/1997 αναγνωρίζει στο υποκείμενο και, κυρίως το δικαίωμα πρόσβασης και αντίρρησης. Συμπληρωματικά, η ενημέρωση μπορεί να γίνει και με άλλους τρόπους, σύμφωνα με την κανονιστική πράξη 1/1999 της Αρχής.
Γ. Εφιστάται η προσοχή των υπεύθυνων επεξεργασίας ότι η Αρχή μπορεί να ασκεί οποτεδήποτε κάθε αναγκαίο έλεγχο και μάλιστα αυτεπαγγέλτως και να επιβάλλει τις προβλεπόμενες διοικητικές κυρώσεις στους παραβάτες.
Δ. Είναι αυτονόητο ότι για να γίνει συλλογή και επεξεργασία ευαίσθητων δεδομένων απαιτείται άδεια της Αρχής.
Ε. Η επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα μέσω κλειστών κυκλωμάτων τηλεόρασης εγκατεστημένων σε ιδιωτικούς χώρους από φυσικό πρόσωπο για την άσκηση δραστηριοτήτων αποκλειστικά προσωπικών ή οικιακών εκφεύγει του πεδίου εφαρμογής του Νόμου, σύμφωνα με το άρθρο 3 παρ. 2 του Ν.2472/97. Η λήψη ωστόσο εικόνας από κοινόχρηστους χώρους κατοικιών που περιλαμβάνουν πολλά αυτόνομα διαμερίσματα συνιστά επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που εμπίπτει στο Νόμο. Στην περίπτωση αυτή, πέραν των άλλων προϋποθέσεων επεξεργασίας, είναι απαραίτητη η ρητή και ειδική συγκατάθεση κάθε ενοίκου και όταν αυτό δεν είναι εφικτό, τότε η Γενική Συνέλευση της πολυκατοικίας μπορεί να αποφασίσει σύμφωνα με τον κανονισμό της την αναγκαιότητα ή μη εγκατάστασης του κυκλώματος. Ο θιγόμενος από την απόφαση αυτή σε ό,τι αφορά τα προσωπικά του δεδομένα μπορεί να προσφύγει στην Αρχή. Οι κάμερες δεν πρέπει να ελέγχουν την πρόσβαση στα κατ’ ιδίαν διαμερίσματα, σε γειτονικές κατοικίες, δρόμους και πεζόδρομους.
Ο εκάστοτε διαχειριστής της πολυκατοικίας είναι ο υπεύθυνος επεξεργασίας και είναι υποχρεωμένος για την ενημέρωση των υποκειμένων ότι ο χώρος βιντεοσκοπείται. Η καταγραφή εικόνας χωρίς ήχο είναι επιτρεπτή εφόσον η μονάδα ελέγχου που καταχωρεί τις εικόνες βρίσκεται σε κοινόχρηστο χώρο με ελεγχόμενη πρόσβαση και τα δεδομένα διατηρούνται το πολύ 48 ώρες. Ειδικά για τις σε ενιαίο χώρο θέσεις στάθμευσης οχημάτων των κατοικιών (υπόγειο, πυλωτή), είναι επιτρεπτή η τοποθέτηση κλειστού κυκλώματος από το νόμιμο κάτοχο μόνον όταν οι κάμερες εστιάζουν αποκλειστικά στο αγαθό το οποίο προστατεύουν και όχι σε γειτονικούς χώρους και υπάρχει πινακίδα που ενημερώνει τα υποκείμενα για την βιντεοσκόπηση.
ΣΤ. Η παρούσα οδηγία αφορά και τα ήδη λειτουργούντα κλειστά κυκλώματα τηλεόρασης. Ως εκ τούτου, οι υπεύθυνοι επεξεργασίας οφείλουν να συμμορφωθούν προς τις ρυθμίσεις της μέσα σε εύλογο χρόνο και πάντως όχι πέραν του τέλους Σεπτεμβρίου 2005.
(Τα ανωτέρω εδάφια Δ, Ε και ΣΤ αντικατέστησαν τα προηγούμενα αντίστοιχα εδάφια σύμφωνα με την 2162/10.6.2005 τροποποίηση της παρούσας οδηγίας).
Η παρούσα να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως ( Άρθρο 19 & 8 Ν. 2472/1997 ).
Για την Αρχή,
Ο Πρόεδρος
Κων/νος Δαφέρμος